In de afgelopen maanden heb ik verschillende keren mogen adviseren over het opheffen van een rechtspersoon; een B.V., een vereniging of een stichting. In alle gevallen hadden zij daarvoor hun eigen redenen, maar elke rechtspersoon moet aan dezelfde strikte wettelijke regels voldoen. Om deze regels te omzeilen, heeft een bestuur(der) nog weleens de voorkeur voor een zogenoemde turboliquidatie.
Een bestuur moet er echter voor waken om niet te vroeg, onterecht, tot een turboliquidatie over te gaan. Het gevolg kan namelijk zijn dat de B.V. dan alsnog (wellicht ongemerkt) blijft voortbestaan. Zo oordeelde het gerechtshof Amsterdam in 2020.
Wat is turboliquidatie?
Turboliquidatie is een snelle manier om een rechtspersoon, zoals een B.V., te ontbinden, oftewel te liquideren. Turboliquidatie kan alleen wanneer er geen bekende baten (zie hierna) aanwezig zijn in de vennootschap.
Als er nog wel bekende baten zijn, dan zal het vermogen van de vennootschap via de wettelijke regels moeten worden vereffend. Vereffening houdt, kort gezegd, in dat de activa van de rechtspersoon te gelde wordt gemaakt en dat eventuele schulden worden voldaan. Oftewel de lopende zaken worden afgewikkeld, vorderingen worden geïnd, schulden worden betaald en, voor zover aanwezig, voorraden worden verkocht.
Bij een turboliquidatie van een B.V. besluit de algemene vergadering van aandeelhouders tot ontbinding van de vennootschap. Door het besluit houdt de vennootschap op te bestaan. Vervolgens dient via een formulier van de Kamer van Koophandel de ontbinding te worden ingeschreven in het Handelsregister.
Geen bekende baten
Onder baten worden zowel de vorderingen als mogelijke schulden van een vennootschap verstaan. Op het moment van turboliquidatie mogen er dus geen vorderingen of openstaande schulden meer zijn. In de praktijk wordt dit meestal in de voorbereiding van een turboliquidatie, vooraf, afgewikkeld, zodat op het moment van turboliquidatie de balans op 0 (nul) staat.
Naast vorderingen, mag een vennootschap op het moment van ontbinding dus ook geen bekende schulden hebben. Uit diverse uitspraken van rechtbanken blijkt dat als besloten wordt tot ontbinding van een B.V. door middel van een turboliquidatie terwijl er nog schulden zijn, dit betekent dat de vennootschap failliet is.
Lopende verplichtingen afwikkelen
Ook moet rekening worden gehouden met de doorlopende verplichtingen van de B.V. Voordat een turboliquidatie in gang wordt gezet, is het van belang om ervoor te zorgen dat de lopende verplichtingen zoals arbeidsovereenkomsten, huurovereenkomst, verzekeringen etc. op de juiste wijze zijn beëindigd.
Onterechte turboliquidatie leidt niet tot liquidatie
Zoals gezegd, is turboliquidatie alleen toegestaan als er in het geheel géén bekende baten meer in de vennootschap aanwezig zijn. Als een vennootschap tot turboliquidatie overgaat terwijl er op dat moment nog wel baten of schulden zijn, dan heeft de turboliquidatie ten onrechte plaatsgevonden. Op grond van een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam uit 2020, leidt dit ertoe dat de vennootschap is blijven voorbestaan.
Wat is het gevolg?
Het gevolg kan zijn dat als er bijvoorbeeld eigendom is achtergebleven in de BV, dit eigendom vatbaar blijft voor vorderingen, beslaglegging etc. Het “oude” bestuur kan daardoor op een later moment alsnog worden geconfronteerd met claims.
Is er een schuld achtergebleven in de B.V. die onbetaald blijft, dan kunnen schuldeisers mogelijk alsnog het faillissement van de vennootschap aanvragen. Indien summierlijk (dat wil zeggen na een kort onderzoek door de rechter) blijkt dat er schulden zijn, dan is het risico dat de rechter het faillissement zal uitspreken. Met alle gevolgen van dien.
Daarnaast is het voor mij nog een vraag wat deze uitspraak betekent voor bijvoorbeeld de verplichting om jaarlijks een jaarrekening te deponeren. Als de B.V. nooit heeft opgehouden te blijven bestaan, dan kan worden gesteld dat deze verplichting ook nooit heeft opgehouden te bestaan. De bestuurder die niet tijdig heeft zorggedragen voor deponering van de jaarrekening, loopt het risico op persoonlijke aansprakelijkheid.
Positie schuldeiser
Bent u (schuld)eiser van een vennootschap die is ge-turboliquideerd?
Dan kunt u op basis van de uitspraak van het gerechtshof Amsterdam in principe onverkort en direct uw claim opeisen. Mocht hieraan vanuit de vennootschap geen gehoor worden gegeven, dan kunt u naar de rechter stappen. U heeft dan verschillende mogelijkheden, zoals het opeisen van uw vordering of verzoeken om heropening van de vereffening (herleving van de B.V.).
Ook is het onder omstandigheden mogelijk om het faillissement van de B.V. aan te vragen, waarbij een persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder(s) niet is uitgesloten.
Tot slot
Het is raadzaam om vóórdat turboliquidatie wordt ingezet, te (laten) beoordelen of dit in uw situatie mogelijk is en/of welke risico´s eraan kleven, zowel voor de vennootschap als voor u persoonlijk.
Heeft u hierover vragen? Neemt u dan gerust contact op met onze specialisten: Linda Jacobs en Britt Loeffen.
