Wat vooraf ging
In blog 1 heb ik verteld waarom ik klimaatburgemeester ben geworden. In blog 2 heb ik stilgestaan bij de klimaatdoelen van Parijs en heb ik het broeikasgasdieet geïntroduceerd. In blog 3 heb ik geprobeerd je ervan te overtuigen dat je als individu het verschil kunt maken (door het broeikasgasdieet te volgen). In de 4e blog kun je lezen dat technologie de klimaatverandering niet gaat oplossen, onder andere door het tekort aan grondstoffen. Tijdens de bijeenkomst in het Kasteel van Wijchen op 2 november heb ik met de aanwezigen hierover gepraat. In deze blog sluit ik de reeks af.
Wat is een ecosysteem?
Een ecosysteem is een natuurlijk systeem dat bestaat uit alle organismen die in een bepaald gebied voorkomen. Een ander woord daarvoor is ook wel ‘levensgemeenschap’. Mensen zijn daar onderdeel van. We staan er niet boven, we kunnen het niet (of maar beperkt) naar onze hand zetten. In een ecosysteem is er sprake van een onderlinge verbondenheid die het geheel in stand houdt. Haal je er onderdelen uit (vernietigen van een leefgebied) of stimuleer je onderdelen (met overmatige stikstof bijvoorbeeld), dan gaat dit ten koste van het evenwicht. We kunnen ecosystemen wel heel goed kapot maken.
Onbewust
Als mensen zijn we zo op onszelf gericht, onze dagelijkse ditjes en datjes, dat we vergeten dat we onderdeel zijn van een ecosysteem. We denken dat als we buiten lopen in een ‘groene’ omgeving, dat dat ‘natuur’ is, ook al is het overgrote deel van Nederland landbouwgrond die weinig meer met natuur te maken heeft. Arjan Lubach heeft dat onlangs in de Avondshow weer eens scherp uitgelegd.
We staan er niet bij stil hoe ons eten wordt gemaakt en waar de grondstoffen die aan de basis liggen van onze economie en welvaart, hun oorsprong vinden. Door de internationale handel, kopen we hier producten in een glimmende verpakking, waarvan we niet weten hoe die elders in elkaar zijn gezet, tegen welke (milieu)kosten of onder welke (arbeids)omstandigheden. Wat we hier onbewust en in welvaart consumeren, heeft elders (onherstelbare) schade aangericht aan een ecosysteem of gaat dat doen na afloop van de consumptie, als ons afval naar het buitenland wordt geëxporteerd. Het omgekeerde gebeurt ook. We maken hier onze ecosystemen kapot ten behoeve van de export van agrarische producten naar elders.
Kringloop
Als je de aarde met schrijver en onderzoeker Ronald Rovers simpel beschouwt vanuit een kringloop gedachte, dan is de aarde niet meer dan een eiland in het heelal. Er komt niets bij, behalve zonlicht. Alles wat de mens gebruikt, heeft tijd nodig om te herstellen. Soms gaat dat relatief snel, zoals bij een boom, maar bij veel grondstoffen duurt het eeuwen of zelfs millennia voordat eenzelfde hoeveelheid weer in geconcentreerde vorm beschikbaar is.
Doorgaan op de ingeslagen weg houdt in dat we proberen om met kostbare grondstoffen onze huidige energieconsumptie op peil te houden en onze huidige eet-, koop-, en reislust niet aan te hoeven passen. De ecosystemen waarbinnen wij wereldwijd functioneren, kunnen dat niet aan. Waar ecosystemen bezwijken, vluchten mensen weg, op zoek naar een veilig heenkomen elders. Migratie zet wereldwijd sociale ecosystemen onder druk.
Twee vliegen
Schoon water, schone lucht, een biodiverse natuur, rijke flora en fauna. We kunnen niet zonder. Niet hier in ons welvarend Nederland, maar zeker niet elders in minder welvarende, maar wellicht grondstofrijke delen van de wereld. Het goede nieuws is, en daar sluit ik deze bloggenreeks mee af, als we op broeikasgasdieet gaan, dan slaan we ‘twee vliegen in één klap’. Het klimaat kan er (misschien) mee worden gered en tegelijkertijd draagt het bij aan het beschermen van ecosystemen. Van welvaart (voor de happy few) naar welzijn voor ons allen.
Ik hoop dat ik de lezers van deze bloggenreeks heb geïnspireerd en heb gemotiveerd om op broeikasgasdieet te gaan. Ik dank je voor je aandacht!
Mijn klimaatverhaal in jouw organisatie?
Wil je dat ik in jouw organisatie mijn klimaatverhaal en het belang van het broeikasgasdieet kom vertellen met nog wat meer tekst en toelichting? Wil je in gesprek gaan over de uitdagingen die jij ontmoet op het pad naar een duurzamere levensstijl? Ik kom graag in jouw organisatie mijn verhaal vertellen.
Bel gerust voor een afspraak.
Caren Schipperus
